ตามกฎกระทรวงฉบับที่ 33 (พ.ศ. 2535) และกฎกระทรวงฉบับที่ 39 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบัญญัติอาคาร พ.ศ. 2522 รวมถึงกฎกระทรวงการแก้ไขอาคารที่มีสภาพหรือมีการใช้ที่อาจเป็นภยันตรายต่อสุขภาพ ชีวิต ร่างกาย หรือทรัพย์สิน หรืออาจไม่ปลอดภัยจากอัคคีภัย หรือก่อให้เกิดเหตุรำคาญหรือกระทบกระเทือนต่อการรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2563 ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรมเรื่องการป้องกันและระงับอัคคีภัยในโรงงาน พ.ศ. 2552 และกฎกระทรวงเรื่องการกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับการป้องกันและระงับอัคคีภัย พ.ศ. 2555 ระบุให้อาคารและโรงงานต้องติดตั้งถังดับเพลิงตามชนิดและจำนวนที่กำหนด และต้องให้มีสภาพพร้อมใช้งานอยู่เสมอ
ถังดับเพลิงหรือเครื่องดับเพลิงแบบมือถือหรือเครื่องดับเพลิงยกหิ้วเป็นเครื่องดับเพลิงขนาดเล็ก สามารถใช้ได้กับเพลิงไหม้ที่มีขนาดเล็กหรือไฟที่เกิดการลุกไหม้ในระยะแรก (ประมาณ 3 นาที) มีขนาดบรรจุ 2 – 20 ปอนด์ สามารถหยิบยกหิ้ว เคลื่อนที่ไปยังที่เกิดเหตุได้อย่างสะดวก รวดเร็ว เป็น วิธีลดอุบัติเหตุ ก่อนที่เพลิงจะลุกลาม
ประเภทของเพลิง
เพลิงจำแนกตามการเผาไหม้วัตถุเชื้อเพลิงได้ 5 ประเภท ดังนี้
|
ประเภท |
วัตถุเชื้อเพลิง |
|
A |
เชื้อเพลิงธรรมดาทั่วไป เช่น ไม้ ผ้า กระดาษ ยาง และพลาสติกประเภทต่าง ๆ |
|
B |
ของเหลวไวไฟ ของเหลวติดไฟ และแก๊สไวไฟ เช่น น้ำมันเบนซิน จารบี แอลกอฮอล์ |
|
C |
อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ยังมีการใช้กระแสไฟฟ้าไหลเวียนอยู่ |
|
D |
โลหะติดไฟ เช่น แมกนีเซียม ไททาเนียม โซเดียม และโปตัสเซียม |
|
K |
เครื่องครัวที่มีการปรุงอาหารโดยใช้น้ำมันพืช หรือไขสัตว์ซึ่งสามารถติดไฟ |
ชนิดของ ถังดับเพลิง
ชนิดของ ถังดับเพลิง* จำแนกตามสารเคมีที่บรรจุ โดยมีความสามารถดับเพลิงประเภทต่าง ๆ ดังนี้
|
ชนิดถังดับเพลิง |
ประเภทเพลิง |
ลักษณะและการใช้งาน |
|
1. น้ำสะสมแรงดัน |
A |
เป็นน้ำธรรมดา ใช้ดับไฟจากวัตถุเชื้อเพลิงที่เป็นวัสดุทั่วไปเท่านั้น ไม่สามารถใช้ดับไฟประเภท B เพราะจะทำให้เพลิงไหม้กระจายออก และไม่สามารถดับไฟประเภท C เพราะเป็นสื่อนำไฟฟ้า |
|
2. ชนิดโฟม |
A, B |
เมื่อฉีดออกมาจะเป็นฟองโฟมปกคลุมพื้นผิวของวัตถุเชื้อเพลิง เหมาะกับการใช้ดับไฟประเภท B แต่ไม่สามารถดับไฟประเภท C ได้ เพราะเป็นสื่อนำไฟฟ้า |
|
3. ชนิดคาร์บอนไดออกไซด์ |
B, C |
เมื่อฉีดออกมาแล้วจะเป็นไอเย็นปกคลุมพื้นผิวของวัตถุเชื้อเพลิง สามารถใช้ดับไฟประเภท C เพราะไม่เป็นสื่อนำไฟฟ้าและไม่ทิ้งคราบสกปรกไว้หลังใช้งาน |
|
4. ถังดับเพลิงชนิดผงเคมีแห้ง |
A, B, C |
ทิ้งคราบสารเคมีไว้หลังใช้งาน และต้องนำไปบรรจุใหม่เมื่อมีการใช้งานแล้วถึงแม้จะยังใช้ไม่หมดถัง |
|
5. ชนิดน้ำยาเหลวระเหย Halotron |
A, B, C |
ถังดับเพลิงบรรจุสารเหลวระเหย ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่เป็นสื่อในการนำไฟฟ้า มองเห็นวัตถุเชื้อเพลิงได้ชัดเจนขณะใช้งานและไม่ทิ้งคราบสกปรกหลังใช้ |
|
6. ชนิดน้ำยาเหลวระเหย BF2000 |
A, B, C, D, K |
ถังดับเพลิงบรรจุสารเหลวระเหย ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่เป็นสื่อในการนำไฟฟ้า มองเห็นวัตถุเชื้อเพลิงได้ชัดเจนขณะใช้งานและไม่ทิ้งคราบสกปรกหลังใช้ |
ดูรายละเอียดได้ที่ https://trafficthai.com/shop/product-category/fire-protect-extinguisher00/
การติดตั้ง ถังดับเพลิง
เนื่องจากมีกฎหมายและข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องกับการติดตั้งถังดับเพลิงไว้หลายฉบับ จึงควรเลือกใช้ฉบับที่เข้มงวดมากที่สุด เพื่อจะได้สอดคล้องกับกฎหมายและข้อกำหนดฉบับอื่นเมื่อมีการตรวจสอบ
|
สำนักงาน |
โรงงาน |
|
1. กำหนดให้มีถังดับเพลิง 1 เครื่องต่อพื้นที่ไม่เกิน 1,000 ตารางเมตร อย่างน้อยชั้นละ 1 เครื่อง จำนวนถังดับเพลิงขั้นต่ำขึ้นอยู่ความสามารถของเครื่องดับเพลิง (Fire Rating) |
1. จำนวนเครื่องดับเพลิงขั้นต่ำ คำนวณจากระดับความเสี่ยงต่อการเกิดอัคคีภัยของโรงงาน ขนาดพื้นที่ของโรงงาน และระดับความสามารถของเครื่องดับเพลิง (Fire Rating) |
| 2. ถังดับเพลิงต้องมีขนาดและชนิดที่เหมาะสมกับการดับเพลิงที่เกิดจากประเภทวัสดุที่มีอยู่ในพื้นที่นั้น ๆ แต่ต้องมีขนาดบรรจุสารเคมีไม่น้อยกว่า 4 กิโลกรัม | 2. ถังดับเพลิงต้องมีขนาดและชนิดที่เหมาะสมกับการดับเพลิงที่เกิดจากประเภทวัสดุที่มีอยู่ในพื้นที่นั้น ๆ แต่ต้องมีขนาดบรรจุสารเคมีไม่น้อยกว่า 4.5 กิโลกรัม |
| 3. ติดตั้งให้ส่วนบนของถังดับเพลิงอยู่สูงจากพื้นไม่เกิน 1.4 เมตร | 3. ติดตั้งให้ส่วนบนของถังดับเพลิงอยู่สูงจากพื้นไม่เกิน 1.5 เมตร |
| 4. ติดตั้งให้มีระยะห่างระหว่างเครื่องดับเพลิงไม่เกิน 45 เมตร | 4. ติดตั้งให้มีระยะห่างระหว่างเครื่องดับเพลิงไม่เกิน 20 เมตร |
| 5. ระยะการเข้าถึงถังดับเพลิงสำหรับเพลิงประเภท A ต้องไม่เกิน 22.50 เมตร และประเภท B ไม่เกิน 9 และ 15 เมตร ขึ้นอยู่กับระดับความเสี่ยงต่อการเกิดอัคคีภัยของโรงงาน และระดับความสามารถของเครื่องดับเพลิง (Fire Rating) | 5. ระยะการเข้าถึงถังดับเพลิงสำหรับเพลิงประเภท A ต้องไม่เกิน 22.50 เมตร และประเภท B ไม่เกิน 9 และ 15 เมตร ขึ้นอยู่กับระดับความเสี่ยงต่อการเกิดอัคคีภัยของโรงงาน และระดับความสามารถของเครื่องดับเพลิง (Fire Rating) |
| 6. มีป้ายหรือสัญลักษณ์ที่มองเห็นได้ชัดเจนในระยะไม่น้อยกว่า 1.50 เมตร | 6. มีป้ายหรือสัญลักษณ์ที่มองเห็นได้ชัดเจนในระยะไม่น้อยกว่า 1.50 เมตร |
| 7. ไม่มีสิ่งกีดขวาง ต้องสามารถนำถังดับเพลิงมาใช้งานได้สะดวก และต้องสามารถอ่านวิธีการใช้ถังดับเพลิงได้ | 7. ไม่มีสิ่งกีดขวาง ต้องสามารถนำถังดับเพลิงมาใช้งานได้สะดวก และต้องสามารถอ่านวิธีการใช้ถังดับเพลิงได้ |
เมื่อติดตั้ง ถังดับเพลิง เรียบร้อย ต้องระบุตำแหน่งติดตั้งของถังดับเพลิงไว้ในแผนผังทางหนีไฟร่วมกับการระบุตำแหน่งของอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการดับเพลิงอื่น ๆ ด้วย เช่น เครื่องตรวจจับควัน สวิตช์แจ้งเตือน อุปกรณ์ดึงแจ้งเหตุ ตู้เก็บสายฉีดน้ำดับเพลิง หรือหัวรับน้ำดับเพลิง เป็นต้น จากนั้นนำไปติดประกาศเพื่อให้พนักงานและผู้มาติดต่อรับทราบต่อไป
