การออกแบบพื้นที่สาธารณะให้รองรับผู้พิการ เป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม แผ่นทางเดินคนพิการ หรือที่เรียกว่า “แผ่นนำทาง” มีบทบาทสำคัญในการช่วยเหลือผู้พิการทางสายตาและผู้พิการที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว ให้สามารถสัญจรไปมาได้อย่างปลอดภัย สะดวก และมั่นใจ
บทความนี้มุ่งนำเสนอแนวทางการเลือกแผ่นทางเดินคนพิการที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและสถานที่ต่างๆ โดยคำนึงถึงหลักความปลอดภัย ทันสมัย และตอบสนองความต้องการของผู้ใช้งานอย่างแท้จริง
สิ่งอำนวยความสะดวก
สิ่งอํานวยความสะดวกสําหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา” หมายความว่า ส่วนของอาคารที่สร้างขึ้นและ
อุปกรณ์อันเป็นส่วนประกอบของอาคารที่ติดหรือตั้งอยู่ภายในและภายนอกอาคาร เพื่ออํานวยความสะดวกในการใช้อาคาร สําหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา และให้หมายความรวมถึงพื้นที่โดยรอบอาคารนั้นด้วย
“ลิฟต์” หมายความว่า อุปกรณ์ที่ใช้สําหรับนําคนขึ้นลงระหว่างพื้นของอาคารที่ต่างระดับกัน แต่ไม่ใช่บันไดเลื่อนหรือ
ทางเลื่อน
“พื้นผิวต่างสัมผัส” หมายความว่า พื้นผิวที่มีผิวสัมผัสและสีซึ่งมีความแตกต่างไปจากพื้นผิวและสีในบริเวณข้างเคียง
ซึ่งคนพิการทางการมองเห็นสามารถสัมผัสได้
“ความกว้างสุทธิ” หมายความว่า ความกว้างที่วัดจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึงโดยปราศจากสิ่งใดๆ กีดขวาง “พื้นที่หลบภัย” หมายความว่า พื้นที่ที่จัดไว้ภายในและภายนอกอาคารสําหรับเป็นพื้นที่พักรอการช่วยเหลือ กรณี
เกิดอัคคีภัยหรือเหตุฉุกเฉิน “ที่จอดรถสําหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา” หมายความว่า ที่จอดรถสําหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และ
คนชราที่มีความบกพร่องหรือสูญเสียความสามารถของอวัยวะในการเคลือนไหว
1. ประเภทของแผ่นทางเดินคนพิการ
แผ่นทางเดินคนพิการมีหลากหลายประเภท แต่ละประเภทมีคุณสมบัติ วัสดุ และการใช้งานที่แตกต่างกัน ดังนี้
- แผ่นยาง: ผลิตจากยางพาราธรรมชาติ ทนทาน กันลื่น เหมาะสำหรับใช้งานกลางแจ้ง
- แผ่นไวนิล: ผิวเรียบ ทำความสะอาดง่าย เหมาะสำหรับใช้งานภายในอาคาร
- แผ่นโลหะ: มีความแข็งแรง ทนทาน เหมาะสำหรับใช้งานที่มีการรองรับน้ำหนักสูง
- แผ่นเซรามิก: ลวดลายสวยงาม เหมาะสำหรับใช้งานที่ต้องการความสวยงาม
- แผ่นหินแกรนิต: ทนทาน ดูแลรักษาง่าย เหมาะสำหรับใช้งานกลางแจ้งและภายในอาคาร
2. ปัจจัยที่ต้องพิจารณาในการเลือกแผ่นทางเดินคนพิการ
- สภาพแวดล้อม: ควรเลือกแผ่นทางเดินที่เหมาะกับสภาพแวดล้อม เช่น กลางแจ้ง ภายในอาคาร พื้นเปียก หรือพื้นแห้ง
- การใช้งาน: ควรเลือกแผ่นทางเดินที่เหมาะกับการใช้งาน เช่น สำหรับผู้พิการทางสายตา ผู้พิการที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว หรือผู้ใช้รถเข็น
- ความปลอดภัย: แผ่นทางเดินควรมีผิวเรียบ กันลื่น และมีขอบมน เพื่อป้องกันการลื่นไถลและอุบัติเหตุ
- ความทันสมัย: ควรเลือกแผ่นทางเดินที่มีดีไซน์สวยงาม ทันสมัย กลมกลืนกับสภาพแวดล้อม
- มาตรฐาน: ควรเลือกแผ่นทางเดินที่ได้มาตรฐาน ผลิตจากวัสดุคุณภาพดี ทนทาน
การเลือกแผ่นทางเดินคนพิการที่เหมาะสม เป็นสิ่งสำคัญสำหรับการออกแบบพื้นที่สาธารณะที่รองรับผู้พิการ บทความนี้หวังว่าจะเป็นแนวทางให้ท่านสามารถเลือกแผ่นทางเดินที่ตรงกับความต้องการ ใช้งานได้อย่างปลอดภัย และช่วยสร้างสังคมที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม
ที่มา
- สมาคมสถาปนิกสยาม https://asa.or.th/laws/news20210305-2/
- กฎกระทรวงกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา (ฉบับที่ ๒)
